FOS Aleksandra Ginsberga

Mówiąc o historii fotografii (w tym i stereoskopowej), nie można pominąć sylwetki słynnego Polaka, Aleksandra Ginsberga. Urodził się on w Sosnowcu w 1871 roku. Po ukończeniu gimnazjum w Piotrkowie studiował matematykę i fizykę w Paryżu. Dyplom inżyniera uzyskał na politechnice w Berlinie-Charlottenburgu. Następnie przez kilka lat pracował w renomowanych zakładach optycznych K. Kraussa w Paryżu i C. Zeissa w Jenie na stanowisku głównego konstruktora. W 1899 roku założył pierwszą na ziemiach polskich wytwórnię sprzętu optycznego, działającą pod nazwą - „Pierwsza w Kraju Fabryka Instrumentów Optycznych FOS”, potem: „FOS Towarzystwo Firmowo-Komandytowe Ginsberg i Spółka”. Fabryka ta według ksiąg adresowych początkowo zatrudniała 30 pracowników i posiadała motor o sile siedmiu koni. Dwa lata później firmę przeniesiono do nowej siedziby a liczba zatrudnionych wzrosła do pięćdziesięciu osób, silnik zaś zmienił się w elektryczny o mocy 50 koni.  Fabryka Ginsberga wytwarzała przyrządy miernicze, lornetki pryzmatyczne, wizjery artyleryjskie, optykę do łodzi podwodnych, aparaty fotograficzne, obiektywy kamer i aparatów fotograficznych oraz aparaty telefotograficzne do sprawdzania celności strzałów konstrukcji Ginsberga. Produkowany towar był bardzo wysoko ceniony w całej Europie. Szczególną popularnością cieszyły się jednak obiektywy do aparatów. Największe i najbardziej znane firmy sprzętu fotograficznego zamawiały obiektywy „FOS”. Jedne z bardziej popularnych modeli aparatów fotograficznych jak np. „Block-Notes” paryskiej firmy Comptoire General de Photographie L. Gaumont’a, „Minium” Krugenera, „Ideal“ Huttinga oraz „format 9x12“ Kodaka posiadały optykę warszawskiej firmy. Również składany aparat FOS z 1903 roku na płyty szklane, z obiektywem FOS/Planistygmat 8, FOS/Aplanat 6,3, z migawką szczelinową B, 1/2-1/1000 sek. o formacie 9x12cm cieszył się powodzeniem podobnie jak aparat stereoskopowy Sterotres (trzyobiektywowy) z 1904r, albo Zeflex z 1905 roku, drewniana lustrzanka, o formacie 9x12, z obiektywem FOS/Planat/6.3, z migawką szczelinową, będąca jedną z bardziej udanych konstrukcji inżyniera Ginsberga.  Firma rozwinęła się błyskawicznie, głównie dzięki olbrzymim zamówieniom rządowym dla rosyjskiej armii. W 1914 roku, z chwilą wybuchu I wojny światowej, władze rosyjskie wywiozły całą fabrykę FOS do St. Petersburga - wraz z całym personelem i maszynami. Nic w sumie dziwnego! To była jedyna wytwórnia optyczna na całym terytorium Carskiej Rosji produkująca niezbędne oprzyrządowanie dla armii. Na szczęście, sam pan Ginsberg już tego nie dożył. Zmarł przedwcześnie w Warszawie w 1911 roku w wieku zaledwie 40 lat. Po rewolucji bolszewickiej w 1917 roku, fabryka FOS stała się zaś podstawą dla całego przemysłu fotooptycznego w Związku Radzieckim. Prawda, że trudno w to uwierzyć? A jednak!!!



Aleksander Ginsberg (1871-1911)



Sterotres - polski stereoskopowy aparat fotograficzny z 1904 roku.

(źródło - www.fotomuzeum.pl)